U Novom Sadu održan pomen žrtvama Ledenih dana
Formacije mađarske vojske u januaru 1942. godine pokrenule su raciju u povratku u Vojvodinu. U akciji velikih razmera više hiljada lica srpske, jevrejske i romske nacionalnosti postali su žrtve, ali stradali su i Mađari. Odgovorni za zločine počinjene na prostoru Šajkaša pozvani su na odgovornost još 1943. godine za vreme Hortijeve vlasti u Mađarskoj. Nakon Drugog svetskog rata Budimpešta je Jugoslaviji izručila glavne počinioce koji su likvidirani kao ratni zločinci.
Racija je pogodila i Novi Sad. Milan Đurić, gradonačelnik je na pomenu rekao da se ne smeju zaboraviti nekadašnji zločini.
„Razmislimo samo o tome šta bi se dogodilo da nije bilo pogroma ili racije, kako su decenijama pogrešno zvali. Koliko ljudi bi preživelo rat, a među njima bili bi sportisti, umetnici, arhitekte, učitelji, radnici, lekari, ili jednostavno, Novosađani. Mnogo više žrtava nego što kaže statistika, jer gubitkom svakog čoveka nestali su mali mikrokosmosi, a nestankom čitavih porodica, nestali su i njihovi budući potomci.“
U planu je izgradnja novog spomen centra gde bi između ostalog nastavili sa sakupljanjem istorijskog materijala vezanog za Ledene dane u cilju otkrivanja nepoznatih detalja. Prvenstveni cilj takvog centra je da kao informacija bude u službi budućih generacija.
„Ono što se dogodilo tada, može da se dogodi i sada bilo gde i bilo kada. Verovatnoća novog genocida Jevrejima, nije ništa manja nego što je bila tridesetih godina u Nemačkoj. Naprotiv, svet je u međuvremenu postao još neosetljiviji na ispoljavanju nehumanosti varvarizama, još veštiji u skrivanju pravih namera istinskih motiva i budućih planova“ rekao je Isak Asiel, glavni rabin Srbije.
Vladika bački Irinej govorio je o tome da je svaki rat tragedija.
„Kako god da se pogleda i sa kojeg god gledišta da se razmišlja o toj mračnoj tajni uvek nam je sveta dužnost ne gubiti veru, nadu i ljubav, i činiti sve što je do nas svih zajedno i Hrišćana, i Jevreja, i Muslimana i svih ostalih. Svakog čoveka dobre volje, na kraju krajeva.“
Na spomenik vence su položili, između ostalih, predstavnici vlade Srbije i Pokrajine, grada Novog Sada, ambasada Izraela i Mađarske.
Nakon Ledenih dana 1942 godine, tokom 1944-45. godine u vreme narodne uprave jugoslovenske vojske, bez sudskog procesa, partizanske jedinice su počele odmazdu u Vojvodini. Žrtve su bili ne samo Mađari, već i Srbi koji su drugačiji mislili i vojvođanske Švabe. Tomislav Nikolić, u to vreme predsednik Srbije i Janoš Ader, tadašnji predsednik Mađarske 2013. godine zajedno su se poklonili ispred spomenika žrtvama u Čurugu, u znak istorijskog pomirenja. Predsednik mađarske države je prethodno, u govoru u Parlamentu Srbije tražio oproštaj za krivična dela koja su Mađari počinili tokom Drugog svetskog rata.
