Sećanje na aradsku žrtvu Jožefa Švajdla poreklom iz Sombora

U crkvi Svetog Krsta na groblju Svetog Roka u Somboru je služena sveta misa zadušnica povodom sećanja na aradske mučenike. Nakon toga je položen venac na spomen obeležju Revolucije1848./49. godine, a zatim su se poklonili na grobovima poginulih vojnika u Prvom svetskom ratu.

U dvorištu Mađarske građanske kasine u Somboru intoniranjem mađarske je započeo prigodni program u kojem su se prisetili aradskih mučenika.

Jožef Salko, predsednik Mađarske građanske kasine: „Nažalost, rasuti smo svuda po dijaspori. Sve nas je manje. Bez obzira na sve, nismo obeshrabreni, nismo tužni, ovde smo i opstaćemo. Jako je važno da se držimo zajedno. Jako je važno da smo ovde, da smo prisutni i da ostvarujemo zajedničke ciljeve. Važno je u ovo vreme kada su komemoracije da svi budemo na okupu, a naravno ne smemo zaboraviti one koji su se trudili, koji su u nekom trenutku dali svoje živote da imamo slobodu, da imamo domovinu. Moramo nastaviti sa ovim."

Aradski mučenici, njih trinaest, su oficiri mađarske vojske koji su zbog svoje uloge u vojsci, pogubljeni u Aradu nakon ugušene borbe za slobodu i revolucije 1848/49. godine. Među njima je bio i Jožef Švajdl, rođen u Somboru, čija je bista 2017. godine postavljena u dvorištu Mađarske građanske kasine.

Jožef Vilhelm, istoričar: „Tokom rata za nezavisnost i revolucije, kao i drugi mađarski oficiri, napredovao je na vojnoj lestvici. Tokom trajanja borbe za slobodu, Jožef Švajdl se razboleo ali je vojni sud ipak smatrao da on treba da posluži kao primer za ostale, zato je pogubljen. Život je okončao u 53. godini života. Verovao je da je nepravedno pogubljen. Njegove poslednje reči su bile da živimo u svetu kojim dominira Satana, u kojem će se čovečanstvo budućnosti morati boriti za istinu.”

Vence su položili i predstavnici Kulturnog saveza vojvođanskih Mađara, Saveza vojvođanskih Mađara, Demokratske zajednice vojvođanskih Mađara, Mađarske građanske kasine, Vlade Mađarske, grada Baje, Reda Sentđerđ i Mađarskog nacionalnog saveta.

Erika Kabok, članica Izvršnog odbora MNS-a zadužena za informisanje: „Da nije bilo ove ogromne predanosti i žrtve, koju su takođe pokazali trinaest aradskih mučenika i nekoliko hiljada naših predaka koji su umrli herojskom smrću, tada ne bi bilo ni Austro-ugarske nagodbe iz 1867. godine, i nove odgovorne mađarske vlade koja je tada došla i istorija naše matice, Mađarske se mogla odvijati potpuno drugačije."

Dan sećanja na aradske mučenike su uveličali recitatori i muzički program.